نارسایی قلب به دو علت عمده ممکن است رخ دهد:
- ضعیف شدن ماهیچه های این اندام
- سفت شدن(سخت شدن)دیواره های قلب
قلب یکی از مهم ترین اندام های بدن است که در مجاورت ریه سمت چپ قرار گرفته است. وظیفه قلب پمپاژ کردن خون به تمامی اندام های بدن است. ماهیچه های قلب و قابلیت کشسانی دیواره رگ ها این امکان را به قلب می دهند تا این مسئولیت را به درستی انجام دهد.
خون حاوی مواد مغذی جذب شده،هورمون ها و اکسیژن است. مواد مغذی جذب شده مثل سدیم برای فعالیت سلول ها (به خصوص سلول های عصبی) واجب هستند. هورمون ها به اندام ها وظیفه محول شده را می رسانند و اکسیژن انرژی فعالیت سلول ها را تامین می کند.
نارسایی قلب به این معناست که قلب نمی تواند در پمپاژ کردن خون به خوبی عمل کند،حال با توضیحات بالا زمانی که خون به یک اندام به درستی نرسد،به نظر شما چه فاجعه ای به بار می آید؟
نارسایی قلب چیست؟
نارسایی قلب نام دیگری به نام،نارسایی احتقانی قلب دارد که در کلام محاوره کم تر استفاده می شود. احتقان به معنی تجمع مایعات بدن در اثر بی کفایتی قلب در پمپاژ خون است.
به زبان دیگر نارسایی قلب به این معناست که قلب شما ضعیف شده است نه این که دیگر کار نمی کند یا مورد حمله قلبی قرار گرفته است. فقط نمی تواند وظیفه خود را به درستی و کاملا صحیح انجام دهد. در ادامه به زبانی گویا هر آنچه که نیاز است را ،برای آگاهی بیشتر شما توضیح می دهیم. با ما همراه باشید.
قبل از اینکه علت نارسایی قلب را برایتان توضیح دهیم بهتر است از مراحل چرخه قلب آگاهی نسبی بدست آورید.
مراحل چرخه قلب
قلب انسان دارای چهار حفره است. این حفره ها را ماهیچه های به نام دریچه از هم جدا می کنند. دیواره وسطی قلب را سپتوم می نامند،سپتوم قلب را به دو بخش راست و چپ تقسیم می کند. که در گذشته به آن ها قلب راست و قلب چپ می گفتند. در حال حاضر حفره های قلب به صورت زیر تقسیم بندی می شوند:
- دهلیز راست: خون استفاده شده در بدن و اندام ها از طریق سیاهرگ ها به قلب باز می گردد. این خون توسط برخی از اندام های بدن مثل کبد و کلیه تصویه شده است. خون این سیاهرگ ها تیره است و حاوی مقادیری از کربن دی اکسید می باشد. این خون توسط سیاهرگ های بزرگی به دهلیز راست می ریزند.
- بطن راست: خون وارد شده به دهلیز راست،طی چرخه قلب به بطن راست می ریزد. بطن راست حفره ای بزرگ تر و ماهیچه ای تر نسبت به دهلیز است. با انقباض بطن راست از طریق سرخرگ ششی این خون تیره ، و حاوی کربن دی اکسید به ریه منتقل می شود تا به تبادل اکسیژن و کربن دی اکسید بپردازد. در این مرحله رنگ خون روشن می شود.
- دهلیز چپ: خون روشن و اکسیژن دار از طریق،سیاهرگ ششی به دهلیز چپ می ریزد. دهلیز چپ وظیفه دارد که این خون را طبق برنامه از قبل تعیین شده به بطن وارد کند.
- بطن چپ: خون وارد شده به دهلیز چپ،در زمان باز بودنِ دریچه مابین دهلیز و بطن(دریچه میترال) به بطن چپ می ریزد. بطن چب نسبت به سایر حفره های قلب،عمیق تر و ماهیچه ای تر است. با انقباض این حفره خون از طریق سرخرگ آئورت از قلب خارج شده و این خون تصویه شده را به کل اندام های بدن می رساند.
بهتر است بدانیم
حفره های قلب توسط دریچه های از هم جدا می شوند مثلا بین دهلیز چپ و بطن چپ دریچه ای دولختی قرار دارد و مابین دهلیز راست و بطن راست،دریچه سه لختی قرار گرفته است،وظیفه این دریچه ها این است که خون را در حفره ها تا زمان مشخص شده نگه دارند و نگذارند خون به بخش قبلی باز گردد.
عوامل ابتلا به نارسایی قلب
نارسایی قلب را عمدتا بر اساس سفت شدن قلب یا شل شدن ماهیچه های قلب می دانند،اینکه چه اتفاقی می افتد تا قلب به این مشکل بخورد را در ادامه توضیح خواهیم داد.به طور کلی نارسایی قلب ناشی از علت های زیر است:
شایع ترین علت ها
1_شل شدن دریچه های قلب:در این حالت در یچه های ما بین حفره های قلب،نمی توانند خوب بسته شوند و در زمان انقباض بطن بخشی از خون به دهلیز ها برمی گردد یا وارد رگ ها (ورید ها) می شود.
2_سفت شدن دریچه های قلب:در این حالت دریچه های قلب خوب باز نمی شوند و بخشی از خون در حفر های قبلی یا رگ ها باقی می ماند.
3_تنگی عروق کرونر:در واقع عروق کرونر رگ های هستند که بر روی قلب قرار گرفته اند،این رگ ها وظیفه خون رسانی به قلب را دارند و انرژی مورد نظر برای فعالیت ان را فراهم می کنند،اگر عروق کرونر مسدود شوند خون به بخش از قلب نمی رسد و آن قسمت از قلب دچار بافت مردگی یا نکروز می شود،این امر توان ماهیچه قلب را می گیرد و آن را سنگین می کند.
4_بیماری های مادر زاد:ممکن است این بیماری اصلا توسط عوامل محیطی به وجود نیامده باشد و در ژنتیک ما نهفته باشد،بارز ترین مثال سوراخ بودن دیوار میانی قلب(سپتوم قلب) می باشد،که می توان در دوران نوزادی با مصرف دارو آن را درمان کرد.
5_فشار خون بالا:فشار خون برای رسیدن خون به اندام ها نیاز است،اما زمانی که این فشار بیش از حد طبیعی شود به مرور زمان ماهیچه های قلب را یا ضعیف کرده یا دیوار قلب را سفت می کند و سبب اعدم پمپاژ مناسب قلب می شود.
سایر علت ها
6_میوکاردیت:میوکاردیت به معنای التهاب ماهیچه قلب است که در اثر ویروس ایجاد می شود،با التهاب ماهیچه،قلب ضعیف شده و دیگر نمی تواند به درستی خون را پمپاژکند،البته میوکاردیت موجب بروز مشکلات دیگری مثل حمله قلبی هم می شود.
7_کاردیومیوپاتی:کاردیومیوپاتی ،نوعی بیمار قلبی است که در آن قلب به صورت پیشرونده ای بزرگ،ضخیم و سفت می شود،این بیماری علت های مختلفی می تواند داشته باشد.از جمله این عوامل می توان به برخی عفونت ها، مصرف الکل و مواد مخدر مانند کوکائین یا برخی از داروهای مورد استفاده در شیمی درمانیو حتی عوامل ژنتیکی اشاره نمود.
8_آریتمی قلبی:در آریتمی قلبی،قلب به صورت منظم و یک نواخت عمل نمی کند،گاهی تند میزند و گاهی هم کند و حتی در بعضی از مواقع ضربان قلب نابجا می شود.این سبب می شود قلب توانای پمپاژ مناسب خون را از دست بدهد.
انواع نارسایی قلب
نوع نارسایی قلب بستگی به جایی دارد که درگیر می شود،نارسایی قلب می تواند در سمت راست،چپ،یا در هر دو طرف به وجود بیاید.البته نارسایی قلب می تواند حاد یا کم خطر هم باشد.
1_نارسایی بطن چپ
در این حالت مایعات از طریق سرخرگ ششی به ریه باز می گردند معمولا علت این اتفاق شلی دریچه میترال قلب است که نمی توان به دستی باز یا بسته شود و جلوی برگشت خون را به قسمت قبلی بگیرد.
2_نارسایی بطن راست
در این حالت مایعات در پا ها ،شکم و اندام های پایینی جمع می شود و ورم را ایجاد می کند همان طور که می دانید علت این امر شلی یا سفتی دریچه سه لختی قلب است که ما بین دهلیز و بطن راست قرار گرفته است.
3_نارسایی دیاستولی
ماهیچه بطن چپ در پمپاژ کردن خون مشکلی ندارد اما به دلیل سفتی دریچه میترال بطن چپ در زمان استراحت نمی تواند پر از خون شود و این در آینده مشکل جدید پدید می آورد.معمولا پس از مدتی قلب در این حالت دچار سفتی دیواره بطن چپ می شود
4_نارسایی سیستولیک
این نارسایی در مردان شایع تر است و زمانی رخ می دهد که قلب توانایی انقباض خود را از دست بدهد در این حال قلب بزرگ و ضخیم می شود.این نارسایی می تواند در دو سمت قلب اتفاق بی افتد.
طول عمر بیماران نارسایی قلبی
نگرانی شما را درک می کنیم اما علم پزشکی پیشرفت زیادی داشته است،طبق اخرین برسی انجمن قلب آمریکادر ایلات متحده 55000 نفر به طور مستقیم و 23000هزار نفر به طور غیر مستقیم یا در اثر عوارض نارسایی قلب فوت شده اند.
علم به انسان کمک می کند،علم پزشکی جان افراد را نجات خواهد داد،بیماری که امروز درمانی برای آن نیست،ممکن است سال آینده درمانی موثر برای آن یافت شود،طبق آمار پزشکی 50 در صد افراد مبتلا به بیماری نارسایی قلبی طول عمری بیش تر از 5 سال تجربه میکنند،اما افرادی با نارسایی قلبی حاد در، 90 درصد موارد طول عمری کم تر از یکسال داشتند.
طبقه بندی نارسایی قلب
انجمن قلب امریکا این بیماری را به چهار دسته تقسیم کرده است.
- نارسایی قلبی کلاس I: در این نارسایی فعالیت های بدون مشکل انجام می شود و هیچ علائمی از نارسایی مشاهده نمی شود.
- نارسایی قلبی کلاس II: فعالیت های روزانه را به راحتی می توان انجام داد اما فعالیت بیش تر سبب خستگی و خواب آلودگی می شود.
- نارسایی قلبی کلاس III: انجام فعالیت های روزمره دشوار است.و علائم نارسایی قلب به وضوح مشاهده می شود.
- نارسایی قلبی کلاس IV: شدید ترین نارسایی قلب است که در خالت استراحت هم علائم نارسایی مثل تنگی نفس مشاهده می شود.و نیاز به درمان های تخصصی دارد.
عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به نارسایی قلبی
مردان بیش تر از زنان در معرض نارسایی قلب هستند اما عوال افزایش دهنده ابتلا به این بیماری یکسان است.افرادی هم که سابقه بیماری قلب را به هر دلیل در پرونده پزشکی خود دارند در معرض این بیماری قرار گرفته اند.
- فشار خون
- آپنه خواب
- دیابت
- بیماری شریان کرونری
- بیماری دریچه قلب
- کم‌خونی
- پرکاری تیروئید
- کم‌کاری تیروئید
- آمفیزم ریوی
- مصرف سیگار
- مصرف غذاهایی که از کلسترول یا چربی بالایی (مثل مرغ کنتاکی یا سوخاری شده) برخوردار هستند
- ورزش نکردن به اندازه کافی
- داشتن اضافه‌وزن یا ابتلا به چاقی(obesity)
عوارض نارسایی قلبی چیست؟
عوارض نارسایی قلب متناسب با سن و وضعیت می تواند متفاوت و در درجه خاصی باشد اما اغلب همگی دچار عارضه های زیر می شوند.
- آسیب یا نارسایی کلیوی
- مشکلات دریچه ای قلب
- آریتمی های قلبی
- آسیب کبدی
با توجه به اسیب های بالا ممکن است فرد نیازمند به اهدا قلب شود،به طور مثال نارسایی کلیه سبب کاهش ورود و خروج خون از این اندام می شود و به ان اسیب می زند به گونه ای که فرد نیازمند به خدمت دیالیز می شود.یا خون در کبد جمع می شود و کبد را زخم می کند و به مرور زمان آن را ازبین می برد.
علائم نارسایی قلب چیست؟
قبل از شرح علائم نارسایی قلب باید بگویم با اصلاح شیوه زندگی در کنار دارو این مشکلات از بین می روند.اگر فرد با سا بقه بیماری قلبی هستید در صورت بروز هر یک از حالت های زیر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
- تنگی نفس
- ورم ساق پا و مچ پا
- خستگی مفرط و ضعف عمومی
- سرگیجه و عرق کردن
- کاهش اشتها
- تنگی نفس ناگهانی شبانه
- خستگی و ضعف عمومی
- تنفس سنگین
- افزایش وزن ناگهانی
- سرفه و خس‌خس سینه ب
- ضربان قلب نا منظم
- تورم در ناحیه شکم
- تهوع
- خس خس سینه و سرفه
- درد قفسه سینه
راه پیشگیری
حالا که عوامل نارسایی قلب را می شناسیم،می توانیم با اصلاح سبک زندگی و رعایت کردن نکات جزئی مثل ورزش کردن ،استفاده از نمک کم تر در غذا و اقدامات مشابه از این بیماری دوری کنیم.برخی از اقدامات شامل موارد زیر می شوند:
- محدود کردن مصرف الکل
- عدم مصرف سیگار
- پرهیز از مصرف غذاهای پرچرب
- به اندازه کافی خوابیدن
- داشتن فعالیت بدنی
روش های تشخیص
در صورتی که علائم این بیماری را داشتید و به پزشک مراجعه کردید ممکن است پزشک معالج برای شما یک یا چند گروه از آزمایش های زیر را بنویسد.
- آزمایش خون
- اشعه ایکس قفسه سینه
- الکتروکاردیوگرام ECG
- آکوکاردیوگرام
- تست استرس
- سی تی اسکن
- MRI
- آژیوگرافی عروق کرونر
- بیوپسی میوکارد
در مجموعه سی طب تکنسین آزمایشگاه به منزل شما می آید و پس از تهیه نمونه آن را به آزمایشگاه تحویل می دهد تا بدین صورت راحتی و صرفه جویی زمان تضمین شود.
درمان نارسایی قلب
بهترین درمان مراجعه به پزشکان متخصص است،پزشک متخصص با در نظر گرقتن شرایط شما بهترین درمان را برای شما اتخاذ می کند.در ادامه لیستی از انواع درمان های نارسایی قلبی را برای شما آورده ایم.
درمان به کمک جراحی
در زمانی که نارسایی قلب شما بسیار شدید باشد و به سایر ارگان ها اسیب بزند،هیچ راهی مناسب تر از جراحی نیست
- جراحی بای پس عروق:در این جراحی یک رگ یا بطور کامل مسدود می شود یا بخشی از ان را مسدود می کنند،سپس به وسیله رگ سالمی که از اندام های مثل ران، بازو و یا قفسه سینه بیمار برداشته شده است یک پیوند ایجاد می کنند،از این به بعد خون توسط این رگ پیوندی به قلب می ریزد
- ترمیم و تعویض دریچه قلب:این جراحی به روش سنتی اتفاق می افتد،پزشک جراح،قفسه سینه شما را می شکافد و قلب را مورد عمل جراحی قرار می دهد،در این نوع جراحی ممکن است برای مدت زمانی قلب کار نکند.جرا دی این عمل می تواند از دونوع دریچه مکانیکی و یا دریچه بیولوژیک برای بهبود بیمار استفاده کند.
دریچه بیولوژیک شامل موارد زیر می شود:
- زنوگراف ( بافت تهیه شده از حیوانات)
- آلوگرافت (یا قلب اهدایی)
- توگرافت ( بافت بدن بیمار )
درمان دارویی
زمانی که نارسایی حاد نباشد یا در حدی باشد که بتوان عملکرد قلب را با کمک دارو ها بهبود بخشید از این روش و دارو های زیر استفاده می شود.
بهترین دارو برای نارسایی قلب
- مهار کننده های آنژیوتانسین (کاپتوپریل، انالاپریل، لوزارتان و…)
- داروهای مهار کننده سمپاتیک (کارودیلول، متوپرولول، …)
- اسپرینولاکتون
- داروهای دفع کننده مایعات (فوروزماید)
- گشادکننده های وریدی (نیترات ها)
- داروی های افزایش دهنده قدرت عضلانی (دیگوکسین)
- داروهای ضد آریتمی
- دفیبریلاتور داخل بطنی (ICD )
سخن سی طب
سامانه یاری رسان طلوع بهبودی که به اختصار به آن سی طب نیز گفته می شود مجموعه درمانی است که انواع خدمات پزشکی و پرستاری را به کاربران خودش ارائه داده است.مجموعه سی طب از سال 1398 فعالیت های خودش را آغاز کرده است و تا کنون ادامه داشته است.
فرد مطالعه کننده این مطلب ممکن است که نیازمند به دریافت خدماتی همچون ویزیت پزشک متخصص قلب و عروق در منزل یا تست اکو قلب باشد،مفتخریم که می تواینم این خدمات درمانی را در کنار بهترین متخصصان به شما ارائه دهیم.
با آرزوی سلامتی برای شما،مجموعه سی طب